భారతీయ యువతకు నిరంతరస్ఫూర్తిదాతగా స్వామి వివేకానంద ను చెప్పుకోవచ్చు. దేశ ప్రగతికి యువత చాలా కీలకమైన ఆయన పదే పదే చెబుతూ ఉండేవారు. ప్రసంగాలు ఉపన్యాసాల ద్వారా స్వామి వివేకానంద ఉత్తేజం కల్పించారు. వివేకానంద వారి పేరు చెప్తే ముందుగా గుర్తొచ్చేది కన్యాకుమారిలోని రాక్ మెమోరియల్. అక్కడే స్వామీజీ తపస్సు చేసుకొని చైతన్యం పొంది భారతదేశ యువతకు దిశానిర్దేశం చేశారు.
స్వామి వివేకానంద తో పాటు రాక్ మెమోరియల్ కూడా అంతే ప్రాధాన్యత ఉంటుంది. ఈ రాక్ మెమోరియల్ నిర్మించిన మహానుభావుడు ఏక్ నాథ్ రనడే. ఆగస్టు 22వ తేదీ ఆయన వర్ధంతి సందర్భంగా ఏక్ నాథ్ జీ జీవిత విశేషాలు తెలుసుకుందాం
మెట్రిక్యులేషన్ పరీక్షలో ఉత్తీర్ణత సాధించిన తర్వాత, ఏక్ నాథ్.. రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్ సంఘ్ వ్యవస్థాపకుడు డాక్టర్ హెడ్గేవార్ వద్దకు వెళ్లి ప్రచారక్ కావాలనే కోరికను వ్యక్తం చేశాడు; కానీ డాక్టర్ జీ అతన్ని మరింత చదవమని అడిగారు. అందుకే, 1936లో గ్రాడ్యుయేషన్‌ పూర్తి చేసిన తర్వాత ఆయన ప్రచారక్ గా వచ్చేరు. మొదట్లో అతనికి నాగ్‌పూర్ చుట్టుపక్కల పని అప్పగించారు. 1938లో మహాకౌశల్, తరువాత 1945లో మొత్తం మధ్యప్రదేశ్‌కు ప్రాంతీయ ప్రచారక్ అయ్యేరు.
1948లో గాంధీ హత్యకు సంబంధించిన తప్పుడు ఆరోపణతో సంఘ్‌ను నిషేధించారు. సంఘ్‌లోని ప్రధాన అధికారులందరూ నిర్బంధం లో ఉన్నారు. అటువంటి పరిస్థితిలో, దేశవ్యాప్త సత్యాగ్రహ బాధ్యత ఏకనాథ్ జీ స్వీకరించారు. రహస్య మార్గాలలో ప్రయాణిస్తూ దేశ వ్యాప్తంగా పర్యటన చేశారు. ఆ కాలంలో సత్యాగ్రహం చేయడానికి 80,000 మంది స్వయంసేవక్ లను సిద్ధం చేసేరు. సంఘ్ మరియు ప్రభుత్వం మధ్య చర్చలకు మౌళిచంద్ర శర్మ మరియు ద్వారకా ప్రసాద్ మిశ్రా వంటి ప్రభావవంతమైన వ్యక్తులను ఏకనాథ్ జీ సిద్ధం చేశారు. దీంతో ప్రభుత్వం నిజం గ్రహించి నిషేధం ఎత్తివేసింది.
ఆ తర్వాత ఏడాదిపాటు ఢిల్లీలోనే ఉన్నారు.
1950లో ఏక్ నాథ్ కు ఈశాన్య భారతం బాధ్యతలు అప్పగించారు. 1953 నుండి 56 వరకు, అతను సంఘ్ యొక్క ఆల్ ఇండియా పబ్లిసిటీ చీఫ్‌గా మరియు 1956 నుండి 62 వరకు, సర్ కార్యవహ్ గా ఉన్నారు. ఈ కాలంలో, అతను సంఘ్ పనిని నిర్వహించడానికి వివిధ సంస్థలకు స్వయంసేవక్ లను అందించారు. 1962లో ఆల్ ఇండియా ఇంటెలెక్చువల్ హెడ్ అయ్యాడు.
స్వామి వివేకానంద జయంతి 1963లో జరిగింది. అదే సమయంలో, కన్యాకుమారిలో స్వామిజీ ధ్యానం చేసిన రాతిపై ఒక స్మారక చిహ్నం నిర్మించాలని నిర్ణయించారు మరియు ఈ పనిని శ్రీ ఏకనాథ్‌జీకి అప్పగించారు. దక్షిణాదిలో క్రైస్తవుల పని బాగా పెరిగింది. అతనికి, రాష్ట్ర మరియు కేంద్ర ప్రభుత్వాలు ఈ పనిలో అనేక అడ్డంకులను సృష్టించాయి; కానీ ఏక్‌నాథ్ జీ ప్రతి సమస్యను ఓపికగా పరిష్కరించారు. వివేకానంద స్మారక చిహ్నం కోసం చాలా డబ్బు అవసరం. వివేకానంద యువతకు ఆదర్శంగా నిలిచారని, పాఠశాలలు, విద్యార్థులు, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు, స్థానిక సంస్థలు, దేశ వ్యాప్తంగా ఉన్న ధనవంతుల దగ్గర డబ్బు సేకరించి ఏక్‌నాథ్‌జీ ప్రణాళిక రూపొందించారు. ఈ విధంగా అందరి సహకారంతో నిర్మించిన స్మారకాన్ని 1970లో రాష్ట్రపతి వరాహగిరి వెంకటగిరి చేతుల మీదుగా ప్రారంభించారు.
1972లో వివేకానంద కేంద్రం కార్యకలాపాలను సేవ వైపు మళ్లించారు.
యువతీ, యువకులకు శిక్షణ ఇచ్చి దేశంలోని అటవీ ప్రాంతాలకు పంపించారు. ఈ పని నేటికీ కొనసాగుతోంది. కేంద్రం నుండి అనేక పుస్తకాలు మరియు పత్రికలు కూడా ప్రచురితం అయ్యాయి.1982 లో ఏక్ నాథ్ రనడే కన్ను మూశారు.
స్వామి వివేకానంద తో పాటు గుర్తించుకోదగిన మహనీయుడు అనడంలో సందేహం లేదు.
