భారతదేశపు తోలి అడ్వాన్సడ్ మీడియం కంబాట్ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ [AMCA] తయారు చేయడానికి శ్రీ కారం చుట్టింది HAL!
AMCA 5.5 గా పిలువబడుతున్న న్యూ జేనరేషన్ యుద్ధ విమానం డిజైన్ దశ దాటి నిర్మాణ దశలోకి ప్రవేశించింది. 2013 లో తొలిసారిగా నేను AMCA ఊహా చిత్రాన్ని చూశాను. అప్పట్లో అది డిజైన్ మొదటి దశలో ఉంది. దాదాపుగా 9 ఏళ్ళు పట్టింది నిర్మాణ దశలోకి చేరుకోవడానికి.
DRDO – ADA – HAL లు కలిసి సంయుక్తంగా నిర్మిస్తున్న AMCA ప్రారంభోత్సవానికి గుర్తుగా మొదట అల్యూమినియం షీట్ ని కట్ చేయడం ద్వారా ప్రారంభించారు!
AMCA 5+++++ జేనేరేషన్ ఫైటర్ జెట్ గా నిర్మితం అవబోతున్నది. భారత వాయుసేన తో పాటు భారత నౌకా దళానికి కూడా పనికివచ్చే విధంగా డిజైన్ చేసారు. రెండు ఇంజిన్లు [TWIN ENGINES ] కలిగిన AMCA స్ట్లేల్త్ ఫైటర్. ప్రధానంగా 2029 – 2030 లలో రిటైర్ కాబోతున్న MIG-29, MIG-29 K, సేపెకాట్ జాగ్వార్ [SEPECAT Jaguar] సహా మిరేజ్2000 ల స్థానంలో AMCA 5.5 ని ప్రవేశ పెడతారు. బహుశా SUKHOY Su-30 MKI కూడా కాస్త అటూ ఇటుగా రిటైర్ అవబోతున్నది.
ఇప్పటికే తేజస్ mk1-a ని MIG-21 ల స్థానంలో ప్రవేశపెట్టడం అనే ప్రక్రియ ప్రారంభమైంది. ఇప్పటి వరకు లభ్యమవుతున్న AMCA 5.5 కొన్ని ప్రత్యేకతలు :
1. మల్టీ రోల్ ఫైటర్ గా డిజైన్ చేసారు. ఎయిర్ డామినెన్స్ తో పాటు భూమి మీద టార్గెట్స్ కూడా నాశనం చేయగలదు.
2. శత్రువు ఎయిర్ డిఫెన్స్ సిస్టమ్స్ ని నాశనం చేస్తూ ఎలక్ట్రానిక్ వార్ ఫేర్ ద్వారా తనని తాను రక్షించుకుంటూ వెళుతుంది. ఫ్రంట్ లైన్ ఫైటర్ గా ఉంటూ శత్రు ఎయిర్ డిఫెన్స్ ని చేదించుకుంటూ వెళ్తూ తన వెనుక వచ్చే ఫైటర్ జెట్స్ కి దాడులు చేసే అవకాశం ఇస్తూ ముందుకు వెళ్తుంది.
3. డీప్ స్ట్రైక్ చేయగలదు [ఇప్పటి వరకు ఈ పాత్రని జాగ్వార్ లు నిర్వహిస్తున్నాయి] అంటే తక్కువ ఎత్తులో ఎగురుతూ భూమి మీద ఉన్న శత్రు టార్గెట్లని నాశనం చేయగలదు.
4. అడ్వాన్స్ ఎవియానిక్స్ తోపాటు సూపర్ క్రూయిజ్ [సూపర్ సానిక్ స్పీడ్ ] తోపాటు ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటలిజెన్స్ తో పని చేస్తుంది.
5. కంబాట్ వెయిట్ 20 టన్నులు కలిగి ఉంటుంది. ఇది బేస్ లైన్ కంబాట్ వెయిట్ అన్నమాట. వెపన్ బే లో 1.5 టన్నుల ఆయుధాలని మోసుకుపోగలదు. అయితే స్టెల్త్ ఇది మోడ్ వెయిట్. అదే నాన్ స్టెల్త్ మోడ్ లో అయితే 23 MM కానన్ తో పాటు అదనంగా డ్రాప్ టాంక్ ల ద్వారా 5 టన్నుల ఇంధనం మోసుకుపోగలదు. 14 అదనపు హార్డ్ పాయింట్స్ ఉంటాయి అంటే నాన్ స్టెల్త్ మోడ్ లో 14 రకాల ఆయుధాలని తీసుకెళ్ళగలదు. అయితే బయట వైపు ఆయుధాలని,ఇంధన ట్యాంక్ లను తీసుకెళ్లడం వలన రాడార్ క్రాస్ సెక్షన్ పెరిగిపోతుంది అంటే స్టెల్త్ కాదు.
6. ఇక ఇంజిన్ల విషయానికి వస్తే 3D ధ్రస్ట్ వెక్టరింగ్ [Three-Dimensional Thrust Vectoring] ని కలిగి ఉండవచ్చు [ఈ ఫీచర్ ప్రస్తుతం Su-30 MKI ఇంజిన్ లో ఉంది ].
7. రాడార్ విషయానికొస్తే స్వదేశీ సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో తయారు చేసిన active electronically scanned array (AESA) రాడార్ ని అమర్చుతున్నారు [బహుశా ఉత్తమ AESA రాడార్ అవవచ్చు]
8. మొదటి రెండు స్క్వాడ్రన్లు [18+18] AMCA MARK-1 లకి GE [General Electric, USA]కి చెందిన F414-INS6 ఇంజిన్ల తో నడుపుతారు. ఒక్కో ఇంజిన్ వచ్చి 98 కిలోన్యూటన్ ధ్రస్ట్ ని కలిగి ఉంటుంది అంటే రెండు ఇంజిన్ల శక్తి వచ్చి 196 KN లుగా ఉంటుంది. అయితే ఈ ఇంజిన్లతో సూపర్ క్రూయిజ్ అంటే సూపర్ సానిక్ వేగం అందుకోలేవు.
9.సూపర్ సానిక్ స్పీడ్ [1236 km /h ] అందుకోవాలంటే ఇంజిన్ ధ్రస్ట్ కనీస 110 KN ఉండాలి. అయితే మొత్తం 7 స్క్వాడ్రన్ లు [7X 18 ] తయారుచేయాలని సంకల్పించారు వీటిలో మొదటి రెండు స్క్వాడ్రన్ లు GE ఇంజిన్లతో ఎయిర్ ఫోర్స్ లో ప్రవేశపెడతారు. మిగిలిన 5 స్క్వాడ్రన్ లు భారత్ లోనే స్వంతంగా తయారుచేయబోయే ఇంజిన్ లని బిగిస్తారు. ఫ్రాన్స్ కి చెందిన సాఫ్రాన్ తో [ప్రస్తుతం రాఫెల్ జెట్ ఇంజిన్లు తయార్చేసేది సాఫ్రాన్ ] DRDO సంయుక్తంగా అభివృద్ధి చేస్తున్న ఇంజిన్లని బిగిస్తారు. మన ఇంజిన్ ధ్రస్ట్ వచ్చి 125 KN లు గా ఉండవచ్చు. రెండు ఇంజిన్ల ధ్రస్ట్ 250 KN లు గా ఉంటుంది కాబట్టి గంటకి 2,600 km [MACH 2.15 ] వేగం ని అందుకుంటుంది. ఇవి AMCA మార్క్II లో అమరుస్తారు. కంబాట్ రేంజ్ 1652 కిలోమీటర్లు ఉంటుంది. అయితే ఎక్సటర్నల్ ఇంధన టాంక్ లతో మరో 600 km దూరం వెళ్ళగలదు.
10. ఏరోనాటికల్ డెవలప్మెంట్ ఏజెన్సీ [Aeronautical Development Agency (ADA)] డిజైన్ వర్క్ చేసింది AMCA ని HAL నిర్మిస్తున్నది అయితే ప్రైవేట్ సంస్థలకి కూడా కాంట్రాక్ట్ ఇస్తున్నారు వేగంగా పని జరగడం కోసం.
11. AMCA మొదటి ప్రోటో టైపు జెట్ 2024 లో బయటికి రావొచ్చు. భారత వాయు సేన పైలట్లు పరీక్షించిన తరువాత ఇచ్చే సూచనలు,సలహాల మీద 2025 లో మొదటి ఫ్లైట్ గాల్లోకి ఎగరవచ్చు. తరువాత వివిధ దశల అభివృద్ధి,పరీక్షల తరువాత 2030 నుండి 2032 ల మధ్య భారత వాయుసేన లో ప్రవేశ పెడతారు.
12. సాధారణంగా మొదటి ప్రోటో టైప్ గాల్లోకి లేచిన 5 సంవత్సరాల తరువాతే ఏ యుద్ధ విమానం అయినా సర్వీస్ లోకి ఎంటర్ అవుతుంది. అయితే 5 జేనేరేషన్ జెట్ ఫైటర్స్ విషయంలో ఇది ఇంకా ఎక్కువ సమయమే పట్టవచ్చు. ఇది మన దేశానికి చెందినదే కాదు అమెరికా కూడా F-35 విషయంలో ఇంకా అభివృద్ధి చేస్తూనే ఉంది. లోపాలు ఇంకా బయటపడుతూనే ఉన్నాయి. కాబట్టి సమయం విషయంలో ఎక్కువగా ఉంటుంది ఫైనల్ ఆపరేషన్ సర్టిఫికేట్ రావడానికి.
13. ADA సంస్థ మొదట AMCA డిజైన్ మొదలుపెట్టింది 2009 లో. తరువాత టెక్నికల్ గా చాలా మార్పులు రావడంతో డిజైన్ విషయంలో ఆలస్యం అవుతూ వచ్చింది. మధ్యలో రష్యా తో కలిసి 5th జేనేరేషన్ జెట్ ఫైటర్ ప్రాజెక్ట్ లో కలిసి పనిచేయాలని భావించి మన AMCA ని మూడేళ్ళు కోల్డ్ స్టోరేజ్ లో పెట్టారు. దాదాపుగా 15 వందల కోట్ల రూపాయలు రష్యాతో కలిసి ఖర్చు పెట్టినా ప్రాజెక్ట్ అనుకున్నంత సంతృప్తిగా లేకపోవడం తో మధ్యలోనే ప్రాజెక్ట్ నుండి బయటికి వచ్చేసి స్వంతంగా అభివృద్ధి చేయడం మీద దృష్టి పెట్టింది భారత్. ఇది చాల మంది నిర్ణయం అని నిరూపితం అయ్యింది కూడా ఎందుకంటే రష్యా కి చెందిన SU-57 5th జేనేరషన్ ప్రాజెక్ట్ లో భారత్ కూడా భాగస్వామి అయ్యింది మొదట్లో. ఇప్పుడు అంటే 15 ఏళ్ళ తరువాత కూడా రష్యా స్వంతంగా కేవలం 8 SU-57 లు మాత్రమే ఆర్డర్ ఇచ్చింది సుఖోయ్ కార్పోరేషన్ కి. అవి కూడా పుతిన్ విదేశీ ప్రయాణాలకి వెళ్ళే విమానం కి రక్షణగా మాత్రమె వెళ్తున్నాయి తప్పితే ఇప్పటి వరకు నేరుగా యుద్ధంలో పాల్గొన్న దాఖలాలు లేవు.
14. ఇప్పటి వరకు 5th జేనేరేషన్ స్టేల్త్ ఫైటర్ జెట్ లలో ప్రధానంగా ఇంజిన్ సమస్యలు తలెత్తుతున్నాయి. Su-57 ఇంజిన్ విషయంలో భారత ఇంజినీర్లు మరింత ఎక్కువగా త్రస్ట్ కావాలని పట్టుపట్టారు కానీ రష్యన్ ఇంజినీర్లు ఆరోకోర శక్తి తో సరిపెట్టారు సరిగ్గా ఇక్కడే భారత ఇంజినీర్లు రష్యా తో విభేదించి ప్రాజెక్ట్ నుండి బయటికి వచ్చేసారు. ఇక చైనా J-20 స్టేల్త్ ఫైటర్ కూడా ఇప్పటికీ ఇంజిన్ సమస్యని ఎదురుకున్తున్నది. J-20 కానీ FC-31 కానీ రెండూ 5th జేనేరేషన్ అని చైనా చెప్పుకుంటున్నా నిజానికి ఈ రెండు ఫైటర్ జెట్ ల యొక్క పనితీరు ఏమిటో ఎవరికీ తెలియదు కానీ చైనా లక్ష్యం మాత్రం భారత్ అమెరికాలు అన్నది నిజం. మరీ ముఖ్యంగా J-20 ని హిమాలయన్ రీజీయన్ లో మొహరించించింది చైనా కానీ ఇంజిన్ తక్కువ ఆక్సిజిన్ ఉండే హిమాలయన్ రీజియన్ లో మనగలదా అనేదే ప్రశ్న. J-20 అమెరికన్ F-22 కి కాపీ అలాగే FC-31 అమెరికన్ F-35 కి కాపీ. అయితే వంద సంవత్సరాల అనుభవం ఉంది అమెరికాకి జెట్ ఇంజిన్ ల తయారీలో అలాంటిది చైనా మొదలు పెట్టి 20 ఏళ్ళు కూడా కాలేదు. నిపుణుల అంచనా ప్రకారం నిజంగా యుద్ధం అంటూ జరిగితేనే కానీ చైనా యుద్ధ విమానాల పని తీరు ఏమిటో బయటపడదు అంతవరకూ అలా తమ విమానాలని చూపెడుతూ భయపెట్టడానికి ప్రయత్నిస్తూ ఉంటుంది. అలా అని భారత్ ఉపెక్షించలేదు.
15. మరోవైపు పాకిస్థాన్ టర్కీ తో కలిసి 5th జేనరేషన్ ఫైటర్ జెట్ ప్ర్రోగాం తో కలిసి పనిచేయడానికి ఒప్పందం చేసుకుంది. అయితే టర్కీ ని కూడా ఇటీవలే FATF grey లిస్టు లో పెట్టడం వలన రెండు grey లిస్టు దేశాలు కలిసి పనిచేయడం అనేది చాలా రిస్క్ తో కూడిన వ్యవహారం ఎందుకంటే 5 th జేనరేషన్ ప్రోగ్రాం అనేది చాలా ఖర్చు మరియు సమయం తో కూడిన వ్యవహారం. అయితే భారత్ ఈ విషయంలో ఉపెక్షిన్చట్లేదు. టర్కీ కి అనుభవం ఉంది అదే ఇక్కడ ప్రమాదం కాబట్టి చైనా టర్కీ పాకిస్థాన్ లని దృష్టిలో పెట్టుకొని AMCA డిజైన్ చేశారు.
16. మిగతా టెక్నికల్ విషయాలు ఎలా ఉన్నా 5th జేనరేషన్ ఫైటర్ జెట్స్ ఎదురుకుంటున్న ముఖ్య సమస్య శక్తివంతమయిన కాంపాక్ట్ ఇంజిన్ అదే సమయంలో ఎక్కువ త్రస్ట్ ఉండాలి. రష్యన్ Su-57,చైనా J-20 ల ఇంజిన్ లు తక్కువ సామర్ధ్యంతో పనిచేస్తున్నాయి.F-35 ఇంజిన్ ప్రస్తుత్తం ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద సింగిల్ ఇంజిన్ కానీ ఇంధన సరఫరా వ్యవస్థలో లోపాలు ఉన్నాయి ఇంకా వాటిని సరిదిద్దే ప్రక్రియ కొనసాగుతూనే ఉంది కానీ గాల్లోనే కుప్పకూలుతున్న సంఘటనలు మాత్రం ఆగట్లేదు. అయితే ఫ్రాన్స్ కి చెందిన జెట్ ఇంజిన్ తయారీదారు అయిన శా ఫ్రాన్ మాత్రం ఇంజిన్ రూపకల్పనలో కానీ ఫైల్యూర్ రేట్ విషయంలో మిగతా దేశాలకంటే చాల మెరుగయిన రికార్డ్ ఉంది. భారత్ ప్రస్తుతం AMCA ఇంజిన్ విషయంలో శాఫ్రాన్ తో కలిసి అభివృద్ధి చేస్తున్నది. అంటే మన AMCA కి అమర్చబోయే ఇంజిన్ విషయంలో ఆలస్యం అయినా మంచి క్వాలిటీ ఇంజిన్ లభించే అవకాశాలు ఉన్నాయి.
జెట్ ఫైటర్ రాడార్ పని తీరు శక్తివంతమయిన ఇంజిన్ పని తీరు మీద ఆధారపడి ఉంటుంది ! ఎందుకంటే రాడార్ కి కావాల్సిన పవర్ ఇంజిన్ నుండే వస్తుంది. ఇంజిన్ పని తీరు బాగాలేకపోతే రాడార్ రేంజ్ విషయంలో కాంప్రమైజ్ అవల్సి ఉంటుంది అన్నది గమనార్హం !
~ పార్ధసారధి పోట్లూరి
(మైఇండ్ మీడియా ఫేస్‌బుక్, ట్విటర్‌, ఇన్‌స్టాగ్రామ్‌ను ఫాలో అవ్వండి. యూట్యూబ్‌ చానల్ ను సబ్‌స్క్రైబ్ చేయండి.)
